ziekten en plagen van de aardappel

Zwabbertop wordt door het zwabbertopvirus (mop­top virus, PMTV) veroorzaakt.
Het voorkomen van zwabbertopvirus is ook in Nederland vastgesteld, maar is bijzonder zeldzaam.

De omvang van de opbrengstderving is niet bekend, noch de mate van vatbaarheid van de verschillende aardappelrassen.

De door zwabbertopvirus geïnduceerde symptomen in loof en knollen zijn op het oog moeilijk te onderscheiden van symptomen veroorzaakt door het tabaksratelvirus. Gele vlekken op het blad, die lijken op de gele strepen van het uniform van een sergeant, wordt nogal eens als symptoom genoemd.

Zwabbertopvirus (een bodemvirus) wordt overgebracht door de schimmel, Spongospora subterranea, die poederschurft veroorzaakt.

Bron: Aardappelziektenboek, Aardappelwereld BV - J.A. de Bokx & C.B. Bus

Potato mop-top virus (PMTV, quarantaineorganisme in een aantal derde landen).

De NVWA ging er tot voor kort vanuit dat Potato mop-top virus (PMTV) niet in Nederland voorkomt. Wel was er een wetenschappelijk artikel uit het verleden waarin staat dat PMTV in Nederland was waargenomen, aanleiding voor EPPO om de pest status Present te gebruiken.

Een aantal derde landen eist een verklaring ‘country known to be free from PMTV’, vaak in combinatie met de vector Spongospora subterranea (poederschurft).
Dit waren redenen voor het besluit in 2004 om de pest status van PMTV in Nederland te bepalen middels een survey.
In 2004 en 2005 zijn aardappelmonsters eerst gecontroleerd op visuele symptomen, in 2006 zijn alle monsters direct getoetst met real-time RT-PCR.
Vanaf 2004 zijn in totaal ongeveer 350 aardappelmonsters (visueel en/of standaard met real-time RT-PCR) onderzocht op PMTV. Op basis van de survey kan de voorlopige conclusie getrokken worden, dat besmetting van een knol niet altijd tot herkenbare symptomen leidt.

In 8 monsters uit Noordoost-Nederland en 1 monster van Texel werd PMTV vastgesteld. Alle monsters uit overige delen van Nederland waren vrij van PMTV. Het lijkt erop dat PMTV gebonden is aan gebieden met bepaalde grondsoorten. De vondsten van PMTV hebben geleid tot het instellen van aangewezen gebieden waarbinnen daar geteelde pootaardappelen die bestemd zijn voor landen met eisen voor PMTV aan een verscherpte inspectie worden onderworpen.
In 2007 voert de PD een aanvullende survey uit in gebieden die nog niet in de eerdere surveys zijn meegenomen.
Overzicht van het aantal Potato mop-top virus vondsten in de teelt (2006).

Export: In 2006 voerde de PD in de akkerbouwsector ongeveer 9.700 exportinspecties uit, het aantal geïnspecteerde partijen bedroeg bijna 20.000. Hierbij zijn 218 partijen afgekeurd vanwege de aanwezigheid van een schadelijk organisme, een vergelijkbaar aantal met 2005 (241 afkeuringen bij 19.446 partijen).

Uitsluitend voor pootaardappelen afkomstig uit een beperkt aantal gebieden in Nederland geldt een verscherpte inspectie op PMTV (aardappelzwabbertopvirus).
De gebieden waarbinnen de verscherpte inspectie wordt uitgevoerd zijn vastgelegd op een kaart, deze kaarten zijn ter inzage bij de NAK.